Vào năm 1994, một khái niệm mua sắm, kinh doanh hoàn toàn mới ra đời mang tên « thương mại điện tử ». Kể từ đó, thương mại điện tử (E-Commerce) trở thành một ngành có sự phát triển như vũ bão, đánh dấu một sự thay đổi quan trọng trong cách chúng ta mua sắm và kinh doanh. Vậy thương mại điện tử là gì? Nó gồm những loại hình nào, đem lại lợi ích ra sao? Có những ưu, nhược điểm gì? Tất tần tật về loại hình mua bán E-Commerce sẽ được chúng tôi trình bày chi tiết trong bài viết này.
Thương mại điện tử là gì?
Thương mại điện tử tiếng Anh là E-Commerce. Nó là một mô hình kinh doanh cho phép các công ty và cá nhân thực hiện trao đổi mua bán giao dịch hàng hóa, sản phẩm hoặc dịch vụ trên Internet.
Thương mại điện tử (TMĐT) hoạt động ở nhiều loại phân khúc thị trường khác nhau và có thể được thực hiện trên máy tính, máy tính bảng, điện thoại thông minh và các thiết bị thông minh khác.
E-Commerce được coi là một công nghệ đột phá, bởi gần như mọi sản phẩm và dịch vụ có thể tưởng tượng được đều sẵn có thông qua các sàn giao dịch thương mại điện tử, từ các vật phẩm như sách vở, thực phẩm, vé máy bay đến các dịch vụ tài chính như đầu tư chứng khoán và ngân hàng trực tuyến. Hơn nữa, thương mại điện tử cho phép các doanh nghiệp tiếp cận đối tượng toàn cầu, hợp lý hóa hoạt động và cung cấp trải nghiệm mua sắm thuận tiện.
Ngày nay với sự hỗ trợ của hệ sinh thái công nghệ và nền tảng kỹ thuật số khổng lồ, ngành thương mại điện tử càng có cơ hội để phát triển và « bành trướng », ước tính đạt doanh số toàn cầu lên tới 8 tỷ USD và chiếm 23,6% tổng hoạt động bán lẻ vào năm 2026.
Hình thức mua sắm online được hỗ trợ bởi Internet
Thương mại điện tử hoạt động như thế nào?
Thương mại điện tử E-Commerce được hỗ trợ bởi internet. Khách hàng sẽ truy cập vào cửa hàng trực tuyến để duyệt qua và đặt hàng sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua thiết bị của riêng họ.
Sau khi khách hàng mua hàng, nhà bán lẻ trực tuyến sẽ giao đơn đặt hàng thông qua vận chuyển, nhận tại cửa hàng hoặc giao hàng tận nơi ( trường hợp sản phẩm thực) hoặc kỹ thuật số ( đối với các sản phẩm kỹ thuật số như PDF, khóa học ảo hoặc tư vấn trực tuyến).
Giao dịch thương mại điện tử diễn ra trên nhiều thiết bị và nền tảng khác nhau, sử dụng một số phương thức thanh toán khác nhau. Hỗ trợ cho hệ sinh thái này bao gồm các ứng dụng và doanh nghiệp khác như nền tảng quảng cáo Google Ads, các công ty hậu cần bên thứ ba, các ứng dụng cửa hàng thương mai điện tử….
Các loại hình thương mại điện tử
Có 6 loại hình E-Commerce phổ biến hiện nay, bao gồm:
Doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B)
Một doanh nghiệp bán hàng hóa hoặc dịch vụ cho một doanh nghiệp khác. Ví dụ: Một công ty phần mềm bán giấy phép công nghệ của mình cho một doanh nghiệp nhỏ.
Doanh nghiệp tới người tiêu dùng (B2C)
Doanh nghiệp bán hàng hóa hoặc dịch vụ cho người tiêu dùng cá nhân. Ví dụ: Cửa hàng sách trực tuyến bán từng quyển sách cho khách hàng của họ. Amazon là ví dụ điển hình của loại hình thương mại điện tử B2C.
Người tiêu dùng với doanh nghiệp (C2B)
Một cá nhân bán sản phẩm hoặc dịch vụ của chính họ cho một doanh nghiệp hoặc tổ chức. Tức là cá nhân đó đang tạo ra giá trị và doanh nghiệp sẽ tiêu thụ giá trị đó. Ví dụ: Một doanh nghiệp trả tiền cho một người có ảnh hưởng độc lập để quảng bá thương hiệu trên mạng xã hội. Hay nền tảng iStock, bảng việc làm cũng là 2 ví dụ phổ biến về loại hình C2B.
Người tiêu dùng đến người tiêu dùng (C2C)
Một cá nhân bán hàng hóa hoặc dịch vụ cho một cá nhân khác. Ví dụ về thương mại điện tử C2C điển hình nhất có thể kể đến như: eBay, Craiglist, Facebook Marketplace, Depop,… Lưu ý: Khi một người bắt đầu bán nhiều mặt hàng theo cách này (một đại lý bán lẻ cổ điển sử dụng các kênh như Depop), mô hình kinh doanh của họ cũng có thể được coi là B2C.
Doanh nghiệp với quản trị (B2A)
Đề cập đến các giao dịch được thực hiện trực tuyến giữa các công ty và cơ quan hành chính công hoặc cơ quan chính phủ. Nhiều nhánh của chính phủ phụ thuộc vào nhiều loại hình dịch vụ hoặc sản phẩm điện tử. Những sản phẩm và dịch vụ này thường liên quan đến các tài liệu pháp lý, sổ đăng ký, an sinh xã hội, dữ liệu tài chính và việc làm.
Người tiêu dùng với chính quyền (C2A)
Đề cập đến các giao dịch được thực hiện trực tuyến giữa người tiêu dùng và cơ quan hành chính công hoặc cơ quan chính phủ. Chính phủ hiếm khi mua sản phẩm hoặc dịch vụ từ các cá nhân, nhưng các cá nhân thường xuyên sử dụng phương tiện điện tử trong các lĩnh vực như: an ninh xã hội, thuế, sức khỏe,…
Ưu và nhược điểm của thương mại điện tử
Ưu điểm của thương mại điện tử
- Khả dụng: Ngoài việc ngừng hoạt động và bảo trì theo lịch trình, các trang web thương mại điện tử luôn hoạt động 24/7, cho phép khách truy cập duyệt và mua sắm bất kỳ lúc nào. Các doanh nghiệp truyền thống có xu hướng mở cửa trong một số giờ cố định và thậm chí có thể đóng cửa hoàn toàn vào một số ngày nhất định.
- Tốc độ truy cập: Trong khi người mua hàng tại cửa hàng thực tế có thể bị chậm lại do đám đông thì các trang web E-Commerce lại chạy nhanh, điều này được xác định bằng các cân nhắc về tính toán và băng thông trên cả thiết bị tiêu dùng và trang web TMĐT. Các trang sản phẩm và giỏ hàng tải trong vài giây hoặc ít hơn. Một giao dịch thương mại điện tử có thể bao gồm một vài cú nhấp chuột và mất chưa đầy năm phút.
- Tính sẵn có rộng rãi: Khẩu hiệu đầu tiên của Amazon là “Hiệu sách lớn nhất Trái đất”. Nó có thể đưa ra tuyên bố này bởi vì nó là một trang web TMĐT chứ không phải một cửa hàng thực tế phải trưng bày từng cuốn sách trên kệ của mình. Lợi ích của thương mại điện tử là cho phép các thương hiệu cung cấp nhiều loại sản phẩm, sau đó được vận chuyển từ một hoặc nhiều kho khác nhau sau khi mua hàng được thực hiện. Khách hàng có thể sẽ thành công hơn trong việc tìm kiếm những gì họ muốn.
- Khả năng tiếp cận dễ dàng: Khách hàng mua sắm tại một cửa hàng thực tế có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm một sản phẩm cụ thể. Khách truy cập trang web có thể duyệt các trang danh mục sản phẩm trong thời gian thực và sử dụng tính năng tìm kiếm của trang web để tìm sản phẩm ngay lập tức.
- Tiếp cận quốc tế: Lợi ích của thương mại điện tử là có thể bán hàng cho bất kỳ ai có thể truy cập vào web thay vì chỉ bán cho những khách hàng ghé thăm cửa hàng như doanh nghiệp truyền thống. Điều này nghĩa là E-Commerce có tiềm năng mở rộng cơ sở khách hàng của doanh nghiệp.
- Chi phí thấp hơn: Các doanh nghiệp TMĐT thuần túy tránh được các chi phí vận hành các cửa hàng thực tế, chẳng hạn như tiền thuê nhà, hàng tồn kho và nhân viên thu ngân. Tuy nhiên, họ có thể phải chịu chi phí vận chuyển và kho bãi.
- Cá nhân hóa và đề xuất sản phẩm: Các trang web thương mại điện tử có thể theo dõi lịch sử duyệt, tìm kiếm và mua hàng của khách truy cập. Họ có thể sử dụng dữ liệu này để đưa ra các đề xuất sản phẩm được cá nhân hóa và hiểu rõ hơn về thị trường mục tiêu.
Nhược điểm của thương mại điện tử
- Dịch vụ khách hàng hạn chế: Trong cửa hàng thương mại điện tử, dịch vụ khách hàng có thể bị hạn chế: Trang web chỉ có thể cung cấp hỗ trợ trong một số giờ nhất định và các tùy chọn dịch vụ trực tuyến có thể khó điều hướng hoặc không trả lời một câu hỏi cụ thể.
- Trải nghiệm sản phẩm hạn chế: Một rủi ro trong thương mại điện tử là khách hàng có thể mua phải những sản phẩm không được như mong đợi và phải trả lại. Việc xem hình ảnh trên trang web có thể mang lại cảm nhận tốt về sản phẩm nhưng nó khác với việc trải nghiệm trực tiếp sản phẩm, chẳng hạn như chơi ghi-ta, đánh giá chất lượng hình ảnh của tivi hoặc thử áo sơ mi hoặc váy.
- Thời gian chờ đợi: Trong cửa hàng, khách hàng trả tiền cho một sản phẩm và mang nó về nhà. Với thương mại điện tử, khách hàng phải đợi sản phẩm được chuyển đến tay mình. Mặc dù thời hạn vận chuyển đang giảm dần khi việc giao hàng vào ngày hôm sau và thậm chí trong cùng ngày trở nên phổ biến, nhưng điều đó không diễn ra ngay lập tức.
- Bảo vệ: Tin tặc lành nghề có thể tạo ra các trang web có giao diện xác thực và tuyên bố bán các sản phẩm nổi tiếng. Thay vào đó, trang web gửi cho khách hàng phiên bản giả mạo hoặc bắt chước của những sản phẩm đó, hoặc đơn giản là đánh cắp thông tin thẻ tín dụng. Các trang thương mại điện tử hợp pháp cũng tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt khi khách hàng lưu trữ thông tin thẻ tín dụng của mình với nhà bán lẻ để mua hàng trong tương lai dễ dàng hơn. Nếu trang web của nhà bán lẻ bị tấn công, kẻ đe dọa có thể đánh cắp thông tin thẻ tín dụng đó. Vi phạm dữ liệu cũng có thể dẫn đến danh tiếng của nhà bán lẻ bị tổn hại.
Ví dụ về thương mại điện tử
Các sàn thương mại điện tử quốc tế nổi tiếng và uy tín nhất hiện nay bao gồm những cái tên như: Alibaba, Amazon, eBay, Taobao, Etsy, Target Corporation, Walmart, Rakuten,…
Các kênh thương mại điện tử Việt Nam lớn nhất hiện nay bao gồm: Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, Thế giới di động,…
Các bước để bắt đầu kinh doanh TMĐT
Các bước để bắt đầu kinh doanh thương mại điện tử có thể khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố như mặt hàng bạn muốn bán. Ví dụ: nếu bạn đang bán dịch vụ thì không cần quản lý hàng tồn kho hoặc thực hiện đơn hàng . Tuy nhiên, nếu bạn muốn bán sản phẩm trực tuyến thì hàng tồn kho và quá trình thực hiện có thể sẽ đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của bạn.
Dưới đây là một số bước bạn có thể làm theo để bắt đầu:
- Nghiên cứu ý tưởng kinh doanh
- Đảm bảo thị trường có nhu cầu về sản phẩm bạn muốn bán
- Xác định cách bạn sẽ bán và vận chuyển sản phẩm cho khách hàng
- Tìm nhà cung cấp và nhà sản xuất
- Chọn kênh trực tuyến bạn sẽ bán thông qua (ví dụ: cửa hàng Amazon)
- Tạo một trang web hoặc cửa hàng trực tuyến và tải sản phẩm lên
- Tạo kế hoạch cho chiến lược thực hiện đơn hàng của bạn
- Bắt đầu thu hút khách hàng bằng các chương trình khuyến mãi
Tóm lại, thương mại điện tử, qua gần 3 thập kỷ hình thành và phát triển vẫn là một mô hình kinh doanh, trao đổi hàng hóa đầy tiềm năng. Hơn nữa, với sự hỗ trợ của khoa học công nghệ, kỹ thuật số, E-Commerce chắc chắn sẽ còn tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn nữa, đóng vai trò quan trọng trong kinh doanh, mua sắm thời đại mới. Do đó, sẽ là rất thiếu sót nếu các công ty, doanh nghiệp không biết để tận dụng E-Commerce cho chiến lược kinh doanh của mình. Hy vọng thông tin Ecom.edu.vn chia sẻ hữu ích đến bạn.
